Κατά καιρούς έχουν υπάρξει φωτισμένοι ηγέτες τόσο σε πολιτικό όσο και σε επιχειρηματικό επίπεδο.
Συνήθως, με τον όρο φωτισμένο χαρακτηρίζουμε έναν ηγέτη ο οποίος έχει το χάρισμα να οδηγεί τα πλήθη προς μια θετική κατάσταση / κατεύθυνση!
Χαρακτηρίζουμε τον ηγέτη ο οποίος όχι μόνο κινείται με όραμα μπροστά αλλά επίσης σε αυτό του το ταξίδι έχει συνοδοιπόρους όλους εκείνους που πίστεψαν στο όραμα του και κατ' επέκταση στον ίδιο.
Χαρακτηρίζουμε φωτισμένο ηγέτη εκείνον που δεν κινείται από ταπεινά προσωπικά ελατήρια! Eκείνον ο οποίος ενεργεί με βάση το συνολικό καλό και τελικά οι ενέργειες του πολλαπλασιάζονται από την θετική ορμή των οπαδών του.
Το θέμα της ηγεσίας απασχολεί σε εξαιρετικά μεγάλο βαθμό το σύνολο της επιχειρηματικής κοινότητας σε παγκόσμιο επίπεδο αλλά και το σύνολο των κοινωνιών.
Καθηγητές και σύμβουλοι εκπαιδεύουν τους επίδοξους ή μελλοντικούς ηγέτες σε νέες δεξιότητες. Τα χαρακτηριστικά του ηγέτη πολλά και ουσιαστικά, στο πλήθος των περιπτώσεων. Το ίδιο αριθμητικά πολλά και τα εκπαιδευτικά προγράμματα!
Το ερώτημα όμως είναι το εξής: μπορούν όλοι όσοι εκπαιδεύονται να γίνουν ηγέτες; Έχουν όλοι τα βασικά χαρακτηριστικά που πρέπει να συγκεντρώνει ένας ηγέτης ή απλά αναπαράγονται θεωρίες που τελικά δεν πρόκειται να εφαρμοστούν ποτέ, πουθενά και απο κανέναν; και μήπως αυτά τελικά εξαντλούνται στην κατάκτηση της "καρέκλας”;
Κατά την άποψη μου ο ηγέτης πρέπει να έχει ταλέντο. Και αφού αυτό διαγνωσθεί θα πρέπει να καλλιεργηθεί. Ταλέντο ακαλλιέργητο παραμένει ταλέντο!
Σκεφτείτε τον διεθνούς φήμης Έλληνα πιανίστα Δημήτρη Σγουρό. Τί θα ήταν αν δεν δούλευε σκληρά το ταλέντο του; Τι θα ήταν αν ο βαθμός δέσμευσής του δεν ήταν υψηλός; Μάλλον θα παρέμενε ταλέντο! Αντίστοιχα παραδείγματα υπάρχουν αρκετά!
Το ίδιο ισχύει και με τους ηγέτες! Μπορεί κάποιοι να έχουν ταλέντο! Το ταλέντο όμως από μόνο του δεν επαρκεί. Απαιτείται σκληρή δουλειά, επιμονή και υπομονή. Το χάρισμα δόθηκε. Το πώς και αν αξιοποιηθεί είναι άλλη ιστορία.
Αν προσπαθούσαμε να αποτυπώσουμε το αποτέλεσμα της ηγεσίας με μία μαθηματική πράξη θα λέγαμε ότι αυτή παίρνει τη μορφή της εξίσωσης Η= Τ+Γ+Ζ.
Όπου το Η ισούται με την Ηγεσία, το Τ ισούται με το Ταλέντο, το Γ ισούται με τη Γνώση και το Ζ ίσούται με τη Ζωή! Ίσως η εξίσωση αυτή να φαντάζει απλή. Είναι όμως;
Τα δύο τελευταία στοιχεία της εξίσωσης δεν είναι εύκολα. Το αντίθετο! Είναι εξαιρετικά δύσκολα και η απόκτηση τους προϋποθέτει την πλήρη δέσμευση! Η γνώση δεν αποκτάται εύκολα. Μπορεί να είναι παντού σήμερα, οι πληροφορίες κατακλύζουν την καθημερινότητα μας. Τα σχετικά εκπαιδευτικά προγράμματα είναι επίσης παντού και εύκολα προσβάσιμα. Ωστόσο, δεν είναι μία διαδικασία που περιλαμβάνει την απόκτηση της πολυπόθητης γνώσης απλά ακούγοντας ή διαβάζοντας σχετικές θεωρίες και μοντέλα. Το ταλέντο για να καλλιεργηθεί θέλει κόπο και δέσμευση. Θέλει μάχη με τον εαυτό μας. Θέλει κριτική σκέψη και δυνατότητα διάκρισης του επωφελούς απο το λιγότερο επωφελή. Και βέβαια την ικανότητα υιοθέτησης και όχι αντιγραφής!!
Και τέλος, όλα τα παραπάνω πρέπει να δοκιμαστούν στον απόλυτο και σκληρό στίβο της ζωής! Το τελευταίο στοιχείο της εξίσωσης το οποίο και θα καθορίσει τη μετέπειτα πορεία του ηγέτη. Γιατί μόνο εδώ θα μπορέσει να δημιουργήσει ο ηγέτης και να λαξεύσει τα στοιχεία της επιμονής, της υπομονής και τελικά το βασικό στοιχείο, της πραγματικής εκτίμησης του εγώ του! Μόνο εδώ θα μπορέσει να δοκιμάσει και να αποτύχει. Και μέσα από τις αποτυχίες του να διδαχθεί, να μάθει. Και τελικά να διαμορφώσει το στυλ της ηγεσίας του μέσα από τις δικές του εμπειρίες και όχι μέσα από τις εμπειρίες των άλλων. Αυτές είναι των άλλων, όχι δικές του!
Τότε και μόνο τότε, αφού έχει γνωρίσει τις πραγματικές ικανότητες του θα μπορέσει να ηγηθεί. Και να ηγηθεί στηριζόμενος στις πραγματικές του δυνάμεις σε αυτές που γνωρίζει ότι σίγουρα έχει και όχι στις πλασματικές που χτίζει το εγώ!
Τα στοιχεία αυτά οδηγούν στη διαμόρφωση ενός ισχυρού χαρακτήρα. Ενός χαρακτήρα που δεν επιδέχεται παρερμηνείες και δεν υποκύπτει σε κολακείες.
Γιατί θα υπάρξουν και τα δύο. Και η παρερμηνεία, με αποτέλεσμα την μεσομακροπρόθεσμη αμφισβήτηση, αλλά και οι κολακείες καθώς η εξουσία ήταν, είναι και θα είναι έντονα ελκυστική, το ίδιο και ο φέρων την εξουσία!
Πολλοί οι " ηγέτες", εξαιρετικά λίγοι όσοι πραγματικά προορίζονται για ηγέτες και ακόμη λιγότεροι όσοι επιλύουν την εξίσωση!
Συνοψίζοντας, το ταλέντο δεν αρκεί για να γίνει κάποιος ηγέτης. Απαιτείται κάτι πολύ περισσότερο από αυτό. Απαιτείται σκληρή και επίπονη δουλειά καθώς η διαμόρφωση ισχυρού χαρακτήρα με δομικά στοιχεία αυτά που περιγράφηκαν παραπάνω εξ’ ορισμού το απαιτούν. Το αποτέλεσμα; Η διαμόρφωση ισχυρής στάσης η οποία οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στον όρο Φωτισμένος Ηγέτης. Όχι όμως όλους!
Δημήτρης Τιμοθεάτος